Αν κάτι είναι δεδομένο στη σύγχρονη εποχή είναι το γεγονός ότι διανύουμε την περίοδο της εξειδίκευσης. Όπως λοιπόν και σε πολλά άλλα επαγγέλματα, έτσι και οι ψυχολόγοι ανάλογα με την εκπαίδευσή τους εξειδικεύονται σε διαφορετικούς τομείς. Παρόλα αυτά, με εξαίρεση το έργο των παιδοψυχολόγων, των κλινικών καθώς και των σχολικών ψυχολόγων, ίσως οι υπόλοιπες ειδικότητες είναι λιγότερο γνωστές στο ευρύ κοινό.
Η ψυχολογία της υγείας είναι ο κλάδος της ψυχολογίας που εστιάζει στην προαγωγή και την προώθηση της σωματικής καθώς και της ψυχικής υγείας. Πιο συγκεκριμένα, οι ψυχολόγοι υγείας ενδιαφέρονται για τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους βιολογικούς, κοινωνικούς και ψυχολογικούς παράγοντες που σχετίζονται με την υγεία καθώς και την ασθένεια.
Έτσι τα πεδία με τα οποία ασχολείται ο ψυχολόγος υγείας είναι ποικίλα. Συγκεκριμένα, ο ψυχολόγος υγείας εργάζεται:
- Μελετώντας τις συμπεριφορές καθώς και τις συνήθειες εκείνες που σχετίζονται με την προαγωγή της υγείας ή που ελλοχεύουν κινδύνους για την υγεία, όπως για παράδειγμα τον ύπνο, τη σωματική άσκηση ή το κάπνισμα.
- Εστιάζοντας στην πρόληψη ή τη θεραπεία ασθενειών, π.χ. παρέχοντας υποστήριξη ή συμβουλευτική σε άτομα με χρόνιες ασθένειες ή σωματικές αναπηρίες.
- Αντιμετωπίζοντας την εκδήλωση σωματικών συμπτωμάτων χωρίς κάποια οργανική βάση, για παράδειγμα χρησιμοποιώντας ασκήσεις χαλάρωσης για τη διαχείριση του χρόνιου πόνου.
- Εκπαιδεύοντας κατάλληλα το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό με στόχο τη βέλτιστη δυνατή επικοινωνία με τους ασθενείς τους.
- Ερευνώντας τους παράγοντες εκείνους που ευνοούν την εκδήλωση των ασθενειών, για παράδειγμα μελετώντας το ρόλο του στρες στην ανάπτυξη των αυτοάνοσων νοσημάτων.
- Σχεδιάζοντας ειδικά προγράμματα πρόληψης με στόχο τη βελτίωση της δημόσιας υγείας.
Οι ψυχολόγοι υγείας μπορεί να εργάζονται σε διάφορα περιβάλλοντα όπως είναι το νοσοκομείο και οι κλινικές, τα κέντρα υγείας καθώς και τα κέντρα πρόληψης, σε φορείς που σχετίζονται με την προαγωγή και προώθηση της υγείας, ιδιωτικά διατηρώντας δικό τους γραφείο καθώς και σε άλλους χώρους. Επίσης, ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός πως ο ψυχολόγος υγείας συνεργάζεται στενά με άλλους επαγγελματίες υγείας, όπως είναι οι γιατροί, οι νοσηλευτές ή ακόμα και με εθελοντές.
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
DiMatteo, M.R. & Martin, L.R. (2006). Εισαγωγή στην ψυχολογία της υγείας. Επ. Επιμ. Μετ., Φ. Αναγνωστόπουλος & Γ. Ποταμιάνος. Αθήνα: Πεδίο